Ticari taşımacılıkta “hangi aracı aracı?” sorunundan önce gelen bir soru vardır: “Hangi taşımacılık faaliyetini yapıyorum?” Çünkü SRC belge türleri, araç markasına veya segmentine göre değil; yolcu mu, yük mü taşıdığınıza ve evde mi, uluslararası mı çalışmaya göre belirlenir.
Yanlış türden SRC ile yola çıkmak, hem bozulan hem işletme yaptırımlarıyla karşı karşıya kalabilir. Bu nedenle SRC1, SRC2, SRC3 ve SRC4’ü tek sayfada kıyaslayıp doğru seçimi netleştirmek, 2026’te zaman ve maliyet açısından daha değerli hale geldi.
SRC belgesi ne işe yarar, kimleri içerir?
SRC (Sürücü Mesleki Yeterlilik) belgesi; 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu ve ilgili programlar çerçevesinde, ticari amaçlı yolcu veya konaklamada bulunanlar için zorunlu yeterlilik belgesidir. Bu belge, mevzuatla ilgili alandaki mevzuat, güvenlik, trafik kuralları, taşıma, müşteri ilişkileri ve ekonomik sürüş gibi inançlarda eğitim hizmetleri ve yeterliliklerin görüntülendiğini gösterir.
Kapsamı kapsamlarından geniş olabilir. Şehir içi servis trafiğinden şehirlerarası otobüse, kamyonetten çekiciye kadar çok sayıda taşımacılık ticari faaliyeti SRC kapsamına giriyor. “Sadece kısa mesafe gidiyorum” ya da “araç benim” gibi gerekçeler, SRC’nin patlamasını ortadan kaldırmaz; içeriği olan, saklanan ticari niteliğin taşınmasıdır.
Bazı programlar SRC’yi yalnızca bir evrak olarak kullanırsınız. Oysa pratikte SRC, işverenin hayatında bir filtre görevi görüyor: Kurallara uygun çalışan, denetimde sorun yaşayan ve iş sürekliliğini riske atmayan sürücü profili.
2026’te SRC tarafında öne çıkan pratik noktalar
Sahada hissedilen ilk değişim, bölünmenin önemli bölümü e-Devlet üzerinden takip edilebilir hale gelmesi. Muafiyet başvuruları ve belge sorgulama adımlarını kendi kontrolü ilerleyebiliyor. Bu, özellikle filo temini için de avantaj: belgenin varlığını ve daha hızlı teyit etmek kolaylaşıyor.
Bir diğer temel eğitim paketleri. Birçok kurumun teorik hazırlığı dijital materyallerle doludur; Deneme sınavları ve uzaktan tekrar özellikleri daha sık kullanılır. Bu durumda, vardiyalı çalışanların derslerinin devamını kolaylaştırabiliyor.
Ücretler tarafında ise 2026’da yükselişin devamı konuşuluyor. Net rakamlar kurum ve resmi tarifelere göre değişmekle birlikte “erken planlama” yaklaşımı burada ciddi farklılıklar içeriyor: kurs kayıtları , sınav tarihi ve evrak hazırlığı aynı anda yönetilirken bekleme süresi kısalıyor.
SRC1, SRC2, SRC3, SRC4: temizliğin mantığı
SRC türleri iki eksende ayrılır:
- Yolcuların dolaşması (SRC1, SRC2)
- Eşya/yükleme (SRC3, SRC4)
İkinci eksen de faaliyet alanıdır:
- Uluslararası (SRC1, SRC3)
- Yurtiçi (SRC2, SRC4)
Bu kadar basit görünen ayrımlar, günlük hayata karışabiliyor. Servis işi yapan bir sürücü “otobüs hizmetleri” diye SRC1’e yöneliyor; evde çalışıyorsa SRC2 gerekir. Ya da kargo şirketinde çalışan sürücü “kamyonet küçük araç” diyerek SRC’ye gerek olmadığını sanıyor; ticari yük dolaşımında SRC4 devreye girer.
SRC1–SRC4 karşılaştırma tablosu (hızlı bakış)
Aşağıdaki tabloda, 2025’te en çok sayıda karşılaştırma sorularını tek yerde toplar:
| Belge | Taşıma Türü | Coğrafi Kapsam | Tipik kullanım | Eğitim-sınav mantığı (genel) |
|---|---|---|---|---|
| SRC1 | Yolcu | Uluslararası | Turizm sınırları içinde, yurt dışı yolcu | Eğitim + sınav (muafiyet şartlarına göre değişebilir) |
| SRC2 | Yolcu | Yurtiçi | Servis, taksi, minibüs, otobüs | Eğitim + sınav (muafiyet şartlarına göre değişebilir) |
| SRC3 | /Yük | Uluslararası | TIR/çekici ile uluslararası yük | Eğitim + sınav (muafiyet şartlarına göre değişebilir) |
| SRC4 | /Yük | Yurtiçi | Kamyon, kamyonet, panelvan ticari yük | Eğitim + sınav (muafiyet şartlarına göre değişebilir) |
Not: Tehlikeli maddeler için ayrıca SRC5 (ADR) uyarısı geldi. Bu yazı SRC1–SRC4 merkezindedir.
SRC1 nedir? Kimler almalı?
SRC1, uluslararası yolcu taşıyanlar arasında yer almaktadır. En tipik örneği, yurtdışına yolcu taşıyan turizmin çeşitleridir. Türkiye çıkışlı ve sınır ötesi yolcu taşıma faaliyeti varsa, SRC1’e bakılır.
Burada iki nokta sık sık değişir. İlk, aracın boyutları: “Otobüs ürünleri” anlamına gelen tek başına SRC1 anlamına gelmez. Bölgesel, Güzergah: Şehirlerarası ulaşımın sürdürüldüğü süre SRC2 kapsamında değerlendirilebilir.
Uluslararası yolcu kapasitesinde gümrük, geçiş seviyeleri, yolcu listesi ve sınır ötesi operasyon disiplini daha belirgin olduğu için, eğitim içeriği de bu sorumluluklara uyumlu şekilde kurgulanır.
SRC2 nedir? Yurtiçi yolcu taşımaları için kritik belge
SRC2, evde yolcu taşıyan ticari kişilerin belgeleridir. İstanbul’da en sık ihtiyaçlardan biridir; çünkü servisler birbirine giriyor, ticari taksi, minibüs ve şehirlerarası otobüsleri bu alana giriyor.
Yurtiçi yolcuların içeriğinde denetimler çoğu zaman “rutin” görünür; Ancak evrak kontrolü eksik, araç trafiğinden çıkana kadar sonuçlar doğurabilir. Bu nedenle SRC2 yalnızca işe girişte alınan bir belge değil, süre, artış ve belgenin doğru türde olması açısından düzenli takip edilmesi gereken bir kurtarıcıdır.
Yolcunun içinde bulunduğunda müşteri memnuniyeti, iletişim ve kriz yönetimi da öne çıkıyor. Eğitimlerde bu nedenle yalnızca trafik değil; Hizmet kalitesi ve mesleki davranış standartlarını gün içinde bulur.
SRC3 nedir? Uluslararası yük sınırının standardı
SRC3, uluslararası eşya/yük barındıran kadınlara yöneliktir. Çekici, tır ve ağır vasıta ile yurt dışı yük taşıyan cinsler için temel belgedir.
Uluslararası taşımada dağıtım planı, taşıma-dinlenme disiplinleri, dağıtım dağıtımları ve sınır dağıtımlarının daha yoğun olduğu SRC3 çoğu zaman “işin pasaportu” gibi görülür. Belgelerin yanlış kopyalanması, üretim sefer planını ve müşterilerin müşterilerinin taahhütlerini doğrudan kullanılabilir.
Bu alanda çalışanların genel olarak kendi içlerindedir; yine de sınav mantığı “sadece deneyim” ile geçilecek kadar basit olmayabilir. Mevzuat ve taşıma kuralları, pratikte yapılan patlamaların üzerine resmi çerçeveye yerleştirilir.
SRC4 nedir? Yurtiçi yük sıkıntısında en yaygın ihtiyaç
SRC4, evde bulunan eşya/yükte ikamet edenlerin arasındadır. Kargo ticareti, perakende satış, fabrika-şube arası ürün taşımacılığı, e-ticaret lojistiği gibi bölgelerde ve sık sık istenilen SRC türüdür.
İstanbul’un batı akışında (Beylikdüzü, Esenyurt , Büyükçekmece , Çatalca, Küçükçekmece, Arnavutköy, Hadımköy, Yakuplu hattı) depo ve mevcut yoğunluğu nedeniyle SRC4 ihtiyaçları sürekli canlıdır. Kamyonet ya da panelvan kullanımı “küçük araç” algısı yaratmaksa, ticari ticari ise SRC4 gerekir.
SRC4’te ekonomik sürüş, araç kontrolü, yük güvenliği ve teslimatlar gibi belgeler günlük iş belgelerini doğrudan belirler. Bu sayede belgeyi kurtardıktan sonra bu disiplinlerin korunması, hem yakıt hem de bakım maliyeti açısından hissedilir.
Hangi SRC bana lazım? 60 tane netleştirin
Karar veriliyor “benim işim ne?” miktarlarının doğru olması gerekir. Araç tipi değil, taşımacılık faaliyeti içermektedir.
- Yolcu mu taşıyorsunuz?: Evetse SRC1 (uluslararası) veya SRC2 (yurtiçi)
- Yük mü taşıyorsunuz?: Evetse SRC3 (uluslararası) veya SRC4 (yurtiçi)
- Geçiş Sınırı var mı?: Varsa SRC1/SRC3, yoksa SRC2/SRC4
- İş tanımınız karma mı?: Hem yolcu hem yük yok; faaliyet netleştirilip doğru belge örneğili
Bu hızlı kontrol, kayıt öncesi yanlış kursa yazılma riskini ciddi ölçüde azaltır.
Muafiyet, başvuru şartları ve sahada sık yapılan hatalar
SRC sürecinde çok zaman kaybettiren konu, muafiyet ve evrak kısmının eksik dağıtımı. Özellikle 2003 öncesi ehliyet üzerinden muafiyetin mevcut olduğu, kişinin gerçekten muaf olup olmadığı doğru kontrol edilmelidir. Muafiyet şartları, resmi prosedür ve kayıt bağlantıları üzerinden doğrulanmadan “sınavsız” gibi söylemlere güvenmek gerçekleşecektir.
Başvuru için evraklar küçük gibi görünüyor; ama bir belgenin güncel olmaması sınav işlemini erteletebilir. Hazırlık için genellikle istenenler:
- Kimlik fotokopisi
- Sürücü belgesi fotokopisi
- Biyometrik fotoğraf
- Adlı sicil kaydı
- Mezuniyet belgesi veya ödeme durumu belgesi
Bir başka hata da belge türlerini karıştırıp “nasıl olsa SRC var” yaklaşımıyla yola çıkmaktır. Denetimde SRC’nin varlığı kadar doğru türde olması da kontrol edilir.
SRC ile psikoteknik, ODY/ÜDY nasıl birlikte planlanır?
Şirket sürücüsünde SRC çoğu zaman tek başına istemez. Bazı işlerde psikoteknik rapor , bazı pozisyonlarda ODY/ÜDY gibi yönetici duyuruları de gündeme gelir. Doğru planlama, sertifikaların üst düzeyde bindirip iş gücü kaybını yaşamamak demektir.
Sürücü taraflarının en pratik planı şudur: İşinize uygun SRC bağlantısını netleştirin, psikoteknik süreçlerini aynı dönem içinde organize edin, sınav takvimini de vardiya düzeninize göre baştan sona. Filo dağıtımı, elektrik ise evrak saklama ve yenileme tarihlerini tek tablo halinde tutar, denetimin güvenilirliğini azaltır.
Beylikdüzü ve çevresindeki resmi sürecin ilerlemesinin avantajı
Beylikdüzü Kaya Ulaştırma Hizmetleri Mesleki Eğitim ve Geliştirme Kursu, Beylikdüzü’nde bakıma katılım tek yetkili ve resmi belgeli SRC, Psikoteknik, ODY ve ÜDY eğitim kurumu olarak; öğrencilere eğitim, sınav hazırlığı ve danışmanlık sunar. Özellikle Beylikdüzü, Esenyurt, Büyükçekmece, Çatalca, Küçükçekmece, Arnavutköy, Hadımköy, Yakuplu hattında çalışan profesyoneller için lokasyon ve erişim pratik bir avantaj sağlar.
Sürücünün genel olarak nettir: “En yakın sınava yetişeyim, belgeyi sorunsuz alayım.” Burada kurum seçiminin ne olduğu sadece ders anlatımı değildir; kayıt saklama , evrak saklama, sınav öncesi deneme pratiği ve süreç yönetimi de içerir. Kurumun paylaştığı paylara göre teorik başarı oranı %90, uygulama başarı oranı %96 düzeyindedir; 8 yılda 3 ilde 20.736 günlük belgelendirme ve 384 anlaşmalı firma referansı gibi bir ölçek de düzenli süreç yönetimi arayan firmalar için güven unsuru olabilir.
Bir cümleyle: Doğru SRC’yi seçmek kalan kısımların arasındadır; Kalan yarısında, resmi ve planlı bir süreçle belgeyi zamanında almaktır.
Sınav hazırlığında küçük ama etkili bir yaklaşım
Günlük 20-30 adet tekrar, mevzuat ve soru pratiği “son hafta düzeni” ortaya çıkıyor; bu da bilgi birikimi hem sınav stresini hem iş gücünün kaybını azaltır.